Koronawirus a bieg terminów sądowych.

Koronawirus a bieg terminów sądowych i procesowych.

W związku ze stale rosnącą liczbą nowych zakażeń koronawirusem i – co za tym idzie – koniecznością wprowadzenia kolejnych ograniczeń Sejm RP zdecydował się na podjęcie stanowczych działań dotyczących terminów sądowych oraz procesowych, które do dnia 31.03.2020r. funkcjonowały na dotychczasowych zasadach.

We wtorek (31.03.2020r.) weszła w życie ustawa o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych   chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi  sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2020 poz. 568).

Terminy nie biegną!

Zgodnie z treścią art. 15 zzs. 1 ust. ww. ustawy w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 bieg terminów procesowych i sądowych w:

1)​ postępowaniach sądowych, w tym sądowoadministracyjnych,

2)​ postępowaniach egzekucyjnych,

3)​ postępowaniach karnych,

4)​ postępowaniach karnych skarbowych,

5)​ postępowaniach w sprawach o wykroczenia,

6)​ postępowaniach administracyjnych,

7)​ postępowaniach i kontrolach prowadzonych na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa,

8)​ kontrolach celno-skarbowych,

9)​ postępowaniach w sprawach o wydanie decyzji o pozostawieniu domeny internetowej wykorzystywanej do urządzania gier hazardowych bez koncesji, zezwolenia lub dokonania zgłoszenia;,

10)​ innych postępowaniach prowadzonych na podstawie ustaw

– nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na ten okres.

Posłużenie się przez ustawodawcę jedynie terminem „COVID” a nie „COVID-19” w art. 15 zzs. 1 ust. ww. ustawy, najprawdopodobniej  wynika z pośpiechu, w którym powyższa ustawa została uchwalona.

Wstrzymanie rozpoczęcia i zawieszenie biegu terminów, o których mowa powyżej, nie dotyczy terminów w rozpoznawanych przez sądy sprawach pilnych, wskazanych w art. 14a ust. 4 i 5 (m.in. w przedmiocie wniosków o zastosowanie, przedłużenie, zmianę i uchylenie tymczasowego aresztowania, w sprawach, w których jest stosowane zatrzymanie czy w sprawach w przedmiocie europejskiego nakazu aresztowania) terminów w sprawach wyboru lub powołania organów, których kadencje są określone w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, terminów wyborów do organów jednostek samorządu terytorialnego oraz terminów w sprawach wniosków i pytań prawnych do Trybunału Konstytucyjnego.

Wstrzymanie i zawieszenie biegu terminów nie dotyczy kontroli i postępowań wskazanych odpowiednio w dziale V rozdziale 3 oddziale 3 oraz dziale VI rozdziale 2 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych. Prezes Urzędu Zamówień Publicznych lub Prezes Krajowej Izby Odwoławczej mogą określić, w drodze zarządzenia szczegółowe warunki organizacji pracy Krajowej Izby Odwoławczej związane z zapewnieniem prawidłowego toku jej urzędowania oraz stosowane środki zapewniające bezpieczeństwo, mając na względzie konieczność podejmowania działań związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19.

Jednakże należy pamiętać, iż w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 strona, uczestnik postępowania, kontrolowany i ich kontrahent oraz organ, do którego zwrócono się o zajęcie stanowiska w trybie art. 106 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego, są obowiązani, na żądanie organu, sądu lub podmiotu, prowadzących odpowiednio postępowanie lub kontrolę, w wyznaczonym przez nich terminie, do dokonania czynności określonej w tym żądaniu, jeżeli:

– ​wymaga tego interes publiczny lub ważny interes strony albo kontrolowanego – w sprawach karnych skarbowych, podatkowych, kontrolach celno-skarbowych oraz w sprawach o wydanie decyzji  o pozostawieniu domeny internetowej wykorzystywana do urządzania gier hazardowych bez koncesji, zezwolenia lub dokonania zgłoszenia;

– ​niepodjęcie czynności mogłoby spowodować niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzi lub zwierząt, poważną szkodę dla interesu społecznego albo ze względu na grożącą niepowetowaną szkodę materialną – w sprawach sądowych, w tym sądowo administracyjnych, w postępowaniach egzekucyjnych, postępowaniach karnych, postępowaniach w sprawach o wykroczenia, postępowaniach administracyjnych oraz innych postępowaniach prowadzonych na podstawie ustawy.

Nadto w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 nie przeprowadza się rozpraw ani posiedzeń jawnych, z wyjątkiem rozpraw i posiedzeń jawnych w sprawach pilnych określonych w art. 14a ust. 4 i 5 specustawy.

Należy także pamiętać, iż czynności dokonane w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 w postępowaniach i kontrolach, o których mowa w art. 15 zzs. ust. 1 ww. ustawy, są skuteczne.

Dodatkowo należy mieć na względzie, iż bieg terminu:

1. ​na milczące załatwienie sprawy,
2. ​w innej sprawie, w której brak wyrażenia przez organ sprzeciwu, wydania decyzji, postanowienia albo innego rozstrzygnięcia uprawnia stronę lub uczestnika postępowania do podjęcia działania, dokonania czynności albo wpływa na zakres praw i obowiązków strony lub uczestnika postępowania,
3. ​na wyrażenie przez organ stanowiska albo wydanie interpretacji indywidualnej, z wyjątkiem interpretacji indywidualnej, o której mowa w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa,

– nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na okres trwania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19.

Niemniej jednak w powyższym okresie organ lub podmiot może z urzędu wydać odpowiednio decyzję w całości uwzględniającą żądanie strony lub uczestnika postępowania, zaświadczenie o braku podstaw do wniesienia sprzeciwu, wyrazić stanowisko albo wydać interpretację indywidualną.

W czasie trwania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 nie stosuje się przepisów o bezczynności organów oraz o obowiązku organu i podmiotu, prowadzących odpowiednio postępowanie lub kontrolę, do powiadamiania strony lub uczestnika postępowania o niezałatwieniu sprawy w terminie, a organom lub podmiotom prowadzącym odpowiednio postępowanie lub kontrolę nie wymierza się kar, grzywien ani nie zasądza się od nich sum pieniężnych na rzecz skarżących za niewydanie rozstrzygnięć w terminach określonych przepisami prawa.

Zaprzestanie czynności przez sąd, organ lub podmiot, prowadzące odpowiednio postępowanie lub kontrolę, w okresie trwania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 nie może być podstawą wywodzenia środków prawnych dotyczących bezczynności, przewlekłości lub naruszenia prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki.

Niemniej ocenę poziomu legislacyjnego powyższych przepisów, jak i innych przepisów ustawy antykryzysowej zostawię na kiedy indziej.

Niniejszy artykuł nie stanowi porady prawnej.

• Wojciech Wojtala
• Bez kategorii
• 2 kwi 2020